Khabarpato logo

         

बहस

खाद्य मुद्रास्फीतिमा १ प्रतिशत वृद्धिले १ करोड थप गरिब

आईएनएस-स्वतन्त्र समाचार

आईएनएस-स्वतन्त्र समाचार

खाद्य मुद्रास्फीतिमा १ प्रतिशत वृद्धिले १ करोड थप गरिब

विश्व खाद्य मुद्रास्फीति भनिने नयाँ महामारीको चपेटामा छ । विगत २ वर्षयता कोभिड- १९ महामारी र अहिले रुस-युक्रेन युद्धले खाद्य मुद्रास्फीति अभूतपूर्व गतिमा बढेको छ । केही समययता कोभिड- १९ को महामारीले विश्व संचार माध्यमको मुख्य समाचारको आफ्नो स्थान गुमाएको छ । अहिले मुख्य समाचारको शीर्षकको ठाउँ लिएको छ, खाद्य मुद्रास्फीति अर्थात महँगीले ।

खाद्य तथा कृषि संगठन (एफएओ)को एक विश्लेषणअनुसार सन् २०२० को मध्यको तुलनामा खाद्य मुद्रास्फीति ७५ प्रतिशतले बढेको छ । १२ अप्रिल २०२२ मा भारतको राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयद्वारा जारी अखिल भारतीय उपभोक्ता मूल्य सूचकांक (सीपीआई) अनुसार भारतमा ग्रामीण उपभोक्ता खाद्य मुद्रास्फीति २०२१ मार्च र २०२२ मार्चका बीचमा १०० प्रतिशतले बढेको छ । भारतको वार्षिक थोक मुद्रास्फीति २०२१-०२२ मा १३ प्रतिशत थियो, जुन एक दशकमा सबैभन्दा उच्च हो । खाद्यान्न र इन्धनको बढ्दो मूल्यले यसमा ठूलो भूमिका खेलेको छ ।

विश्वको सबैभन्दा महँगो खाद्य राहत अभियान संचालन गर्ने विश्व खाद्य कार्यक्रम (डब्लूएफपी) थप सहायता रकमका लागि अपिल गर्न बाध्य भयो । वास्तवमा खाद्य मुद्रास्फीतिका कारण विश्व खाद्य कार्यक्रमको दैनिक खर्च बढ्दै गएको छ । अब राहत कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिन थप ७१ मिलियन डलर खर्च गर्नुपर्नेछ ।

रुस-युक्रेन युद्धको सन्दर्भमा ऊर्जा सुरक्षाको कुरामा पनि बहस केन्द्रित भएको छ । हरितगृह ग्यास उत्सर्जनद्वारा ग्लोबल वार्मिङलाई नियन्त्रण गर्ने विश्वव्यापी प्रयासलाई जीवाश्म इन्धनले बाधा पुर्‍याउन सक्छ भनेर विश्वभरि छलफल भइरहेको छ । खाद्यान्न उत्पादन होस् वा ढुवानी, इन्धनको मूल्यले सबै वस्तुको मूल्य बढाएको छ । युद्धले खाद्यान्नको आपूर्ति शृंखला र वितरणमा पनि बाधा पुर्‍याएको छ, माग र आपूर्तिको समीकरण बिग्रिएको छ । अर्कोतर्फ, चरम मौसमी घटनाहरूले खाद्यान्न उत्पादन गर्ने क्षेत्रहरूमा प्रतिकूल असर पारिरहेको छ, जसले समग्र उत्पादनमा गिरावट ल्याइरहेको छ । छोटकरीमा, हाम्रो जीवनको आधारभूत आधार, खाना, खतरामा छ ।

यो संकटले विश्वको अर्को कमजोरीलाई उजागर गरेको छ । कोभिड- १९ को महामारीले दस्तक दिँदा एकआपसमा जोडिएर सहयोग आदानप्रदान गरिरहेका विश्वका देशहरू अचानक होसमा आएका छन् र अवस्था बिग्रँदै गएपछि सबै देश आत्मरक्षामा केन्द्रित भएका छन् । धनी देशहरूले, विशेषगरी, लोभका साथ महामारीसँग लड्न आवश्यक सबै स्रोतहरू हडपेर बसेका छन् र अरूहरू जेसुकै होस् भनेर छोडिदिएका छन् ।

खाद्य क्षेत्र पनि आपसमा गाँसिएको छ र खतरनाक रूपमा एकअर्कामा निर्भर छ । विश्व खाद्य कार्यक्रम (डब्लूएफपी)ले यसको नतिजालाई 'सिस्मिक हंगर क्राइसिस' भनेको छ, जसले विश्वलाई जकडिदिएको छ । अफ्रिका र मध्यपूर्वमा पनि भोकमरीको संकट छ । विश्व बैंकले खाद्यान्नको मूल्यमा १ प्रतिशतको वृद्धिले विश्वभर थप १ करोड मानिस गरिबीको दलदलमा पर्ने चेतावनी दिएको छ । खाद्य मुद्रास्फीतिमा भएको वृद्धिले गरिब र विकासोन्मुख देशहरूलाई सबैभन्दा बढी असर गरिरहेको छ किनभने यी देशहरूमध्ये अधिकांश खाद्यान्न आयातकर्ताहरू पनि छन् । उदाहरणका लागि, लगभग ५० वटा देशहरू (अधिकांश गरिब) गहुँका लागि रुस र युक्रेनमा निर्भर छन् ।

धेरै खाद्यान्न भएका देशहरूले निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएर बढीभन्दा बढी खाद्यान्न भण्डार गरिरहेका छन् । यसले कम खाद्यान्न उत्पादन भएका क्षेत्रमा खाद्यान्नको उपलब्धतालाई असर गरिरहेको छ । त्यसैले अप्रत्याशित रूपमा विश्व बैंक समूह, अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष, डब्लूएफपी र विश्व व्यापार संगठन (डब्लूटीओ)का प्रमुखले संयुक्त अपिल गर्नुपर्‍यो, 'हामी अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई जोखिममा परेका देशहरूलाई तत्काल मद्दत गर्न आह्वान गर्छौं ।'

यो सहयोग आपत्‌कालीन खाद्यान्न आपूर्ति, आर्थिक सहायता, कृषि उत्पादन वृद्धि र खुला व्यापार जस्ता संयुक्त उपायहरूमार्फत उपलब्ध गराउनुपर्छ । यसका साथै तत्काल खाद्यान्न निकासी गर्न पनि आग्रह गरिएको थियो । यसमा भनिएको छ, 'हामी सबै देशहरूलाई व्यापार खुला राख्न र खाद्यान्न वा मलको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाउनबाट जोगिन अपिल गर्छौं, किनकि यसले सबैभन्दा कमजोरको पीडा थप्नेछ ।'

यो अपिल कोभिड- १९ को सुरुवातमा विश्वव्यापी एकता देखाउन गरिएको अपिलसँग मेल खान्छ । सायद यो पहिलो पटक खाद्य संकटमा विश्वव्यापी आह्वान गरिएको हो । विश्वको भनाइ र कर्ममा फरक छ । हामी आशा गर्छौं कि यस अपिलको भाग्य कोभिड संकटमा गरिएको अपिल जस्तो नहोस् ।

('डाउनटुअर्थ'मा प्रकाशित रिचर्ड महापात्राको आलेखको भावानुवाद)

स्रोत: आईएनएस-स्वतन्त्र समाचार

ताजा

सबै

गजल मुशायरामा गुञ्जिए राधा, मिलन र अनजान

सागर सुकाइदिन्छु, ढुङ्गा गलाइदिन्छु कारण बताउँदा म, तिम्रै बताइदिन्छु । सानो भनेर हर्…

६ असोजमा 'मोती गजल मुशायरा, २०८०'

आदिगजलकार मोतीराम भट्टको १५८औँ जन्मजयन्तीको सन्दर्भमा नेपाल गजल प्रतिष्ठानले यस वर्ष अस…

लालबन्दी भाषा तथा साहित्य पुरस्कार 'बाआमा'लाई

लालबन्दी नगर वाङ्मय परिषद् लालबन्दी, सर्लाहीले 'लालबन्दी नगर वाङ्मय परिषद् भाषा तथा…

एसिया कप आजदेखि, कस-कसबीच हुनेछ खेल?

एसिया कपको १६औँ संस्करण आज (बुधबार)देखि सुरु हुँदै छ । पाकिस्तानको मुल्तानमा अपराह्…

लोकप्रिय

सबै

६ असोजमा 'मोती गजल मुशायरा, २०८०'

आदिगजलकार मोतीराम भट्टको १५८औँ जन्मजयन्तीको सन्दर्भमा नेपाल गजल प्रतिष्ठानले यस वर्ष अस…

गजल मुशायरामा गुञ्जिए राधा, मिलन र अनजान

सागर सुकाइदिन्छु, ढुङ्गा गलाइदिन्छु कारण बताउँदा म, तिम्रै बताइदिन्छु । सानो भनेर हर्…

यो पनि

गैरजिम्मेवार राजनीतिका दुष्परिणाम

गैरजिम्मेवार राजनीतिका दुष्परिणाम

थाहा नपाउँदै लोकतान्त्रिक राजनीतिको नशा सुरुभएछ-कक्षा ६ पढ्दा ।सायद मैले पढेको विद्य…

घुसखोरीप्रति कति सहिष्णु बन्ने हामी ?

घुसखोरीप्रति कति सहिष्णु बन्ने हामी ?

सरकारी कामकाजका सिलसिलामा कर्मचारी र सेवाग्राहीका बीच घुसको लेनदेन भएको दाबीका सा…

खाद्य मुद्रास्फीतिमा १ प्रतिशत वृद्धिले १ करोड थप गरिब

खाद्य मुद्रास्फीतिमा १ प्रतिशत वृद्धिले १ करोड थप गरिब

विश्व खाद्य मुद्रास्फीति भनिने नयाँ महामारीको चपेटामा छ । विगत २ वर्षयता कोभिड- १९ म…

खुर्पाले दाह्री काटेजस्तो सूचना प्रविधिको प्रयोग

खुर्पाले दाह्री काटेजस्तो सूचना प्रविधिको प्रयोग

डा. लक्ष्मीप्रसाद खतिवडा डाटाको कुरा गर्दा कम्प्युटर प्रणालीमा गणितीय ढाँचा (फर्म्याट)मा…