संसारको सबैभन्दा पुरानो कम्प्युटर भनेर चिनिएको एउटा २ हजार वर्ष पुरानो यन्त्रको पुनर्संरचना गर्न वैज्ञानिकहरू सफल भएका छन् ।

रोमनकालको एउटा पानी जहाजको अवशेषमा सन् १९०१ मा फेला परेको उक्त एन्टिकिथिरा मेकानिजमले विशेषज्ञहरूलाई चकित तुल्याउंँदै आएको थियो ।

हातले चलाउनुपर्ने ग्रिसमा बनेको उक्त यन्त्र ग्रहण र अन्य खगोलीय घटनाको भविष्यवाणी गर्न प्रयोग गरिएको हुन सक्ने अनुमान गरिएको थियो । तर, त्यस यन्त्रको एक तिहाइ भाग मात्र सग्लो अवस्थामा रहेको हुँदा त्यसको पूरा स्वरूप र काम गर्ने तरिकाका बारेमा अध्येताहरू घोत्लिइरहेका थिए ।

अगाडिका अध्ययनहरूले त्यो यन्त्रको पछाडिपट्टिको भागको कामको बारेमा पत्ता लगाएको भए तापनि त्यसको अगाडिको भागमा स्थित गियर सिस्टमको रहस्यको कुनै अत्तोपत्तो पाइएको थिएन ।

अहिले युनिभर्सिटी कलेज लन्डनका वैज्ञानिकहरूले थ्रीडी कम्प्युटरको प्रयोगद्वारा आधुनिक पदार्थको उपयोग गरी अगाडिको पूरै भागको पुनर्निर्माण सम्पन्न गरेको बताइएको छ ।

खगोलीय क्याल्कुलेटर नाम दिइएको उक्त यन्त्रको नयाँ रूप र त्यसको जटिल गियर सिस्टमसमेतको विवरण शुक्रबार साइन्टिफिक रिपोर्टमा प्रकाशित एक प्रतिवेदनमा सार्वजनिक गरिएको थियो ।

जम्मा ८२ अर्थात् एक तिहाइवटा मात्र टुक्राहरू सग्लो अवस्थामा रहेको हुनाले वैज्ञानिकहरूले एक्स-रे र प्राचीन ग्रिसको गणितीय विधिको प्रयोग गरेर टुक्राहरू जोडी पूर्ण तस्बीर तयार गर्न सफल भएको जनाइएको छ ।